بررسی جایگاه و کاربرد خط کوفی در آثار فلزی دوره سلجوقی ایران; عنوان عملی: طراحی حرزدان بر اساس نقوش آثار فلزی دوره سلجوقی ایران

thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی
author فرزانه طاهری نیا
adviser احمد تندی مصطفی اوجی پور
publication year 1393

abstract

یکی از دوره¬های پرشکوه فلزکاری ایرانِ بعد از اسلام دوره سلجوقی می¬باشد. در میان آثار فلزی این دوره فارغ از فرم آن-ها نقوش دارای اهمیت ویژه¬ای می¬باشند. از میان نقوش متنوع موجود بر فلزکاری کتیبه¬ها جایگاه شاخص¬تری را دارا هستند. عمدتاً این کتیبه¬ها به خط رایج دوره سلجوقی، یعنی خط کوفی نوشته شده¬اند. از دلایل استفاده گسترده از این خط، تنوع خط کوفی و آشنایی دیرینه هنرمندان به ویژگی¬های بصری آن می-باشد. دوره سلجوقی دوره تکامل و تنوع انواع خط کوفی محسوب می¬شود و اثرات آن را بر فلزکاری می¬توان دید. از میان انواع کوفی تزیینی، کوفی مدور، مشجر و مورق بیشترین کاربرد را بر آثار فلزی دارا هستند و همچنین کوفی¬های معقد، موشح، حیوانی، انسانی و مزهر نیز به ندرت مورد استفاده بوده¬اند. مضمون این کتیبه¬ها غالباً شامل کلمات دعایی عام می¬باشند که بر هر ظرف و با هر کاربردی تکرار شده¬اند. کلمات دعایی پرکاربرد بر روی نمونه¬های موردبررسی این دوره شامل برکه، یمن، سرور، سعاده، الدوله و سلامه می¬باشد. در آثار فلزی کتیبه¬های کوفی که دارای نام سازنده، سفارش¬دهنده و یا مکان ساخت شئ باشد محدود می¬باشند. اغلب اشیاء این دوره به روش ریخته¬گری ساخته شده¬ و تکنیک غالب در تزیین کتیبه¬های کوفی آن¬ها حکاکی، کوفت¬گری و مینای سیاه می¬باشد، اگرچه تکنیک¬های برجسته¬کاری و مشبک¬کاری نیز به ندرت مورداستفاده بوده¬اند.

similar resources

تحلیل و بررسی مفاهیم نجومی به عنوان شکل و صورتزئینی آثار فلزی دوره سلجوقی

نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام بهدلیل وجود ضرورتها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و بهویژه دریانوردی و پدیده طالعبینی، سعد و نحس بودن روزها، شبها و ساعات مختلف، به یکی از مهمترین پدیدههای علمی تبدیل شد. در اینمیان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مس...

full text

تحلیل و بررسی مفاهیم نجومی به عنوان شکل و صورتزئینی آثار فلزی دوره سلجوقی

full text

بررسی تطبیقی ویژگی‌های بصری آینه‌های فلزی ایران و چین با نگاهی به دوره سلجوقی

هنر فلزکاری از جمله هنرهای دستی ایران است که پیشینۀ آن به هزاران سال پیش می‌رسد. آثار به‌جامانده از این هنر در دوره‌های مختلف ایران معرف آداب و رسوم اقوام است. از دوره‌های درخشان پیش از اسلام دورۀ هخامنشی و دورۀ ساسانی و پس از اسلام نیز دورۀ سلجوقی را می‌توان نام برد، که آثار ارزنده‌ای از آن زمان بر جای مانده‌است. از جمله آثار تولیدشده در ایران طی دوره‌های قبل از اسلام و پس از آن آینه‌های فلزی ...

full text

بررسی زمینه‌ها و ساختار تزیینات هندسی در آثار هنری ایران دوره سلجوقی

نقوش درهم‌بافتۀ هندسی، وجه مشترک بسیاری از تزیینات عصر سلجوقی است که هرچند در برخی از تألیفات مورخان هنر اسلامی به‌عنوان ویژگیِ هنر این عصر مورد تأکید قرار گرفته است، غالباً به دلیل تمرکز این منابع بر توصیفی کلی، بهره‌گیری از آنها به منظور شناخت دقیق ویژگی‌های این ساختار هندسی و درک تفاوت آن با اسلوب‌های به‌کار رفته در دیگر ادوار تاریخی را دشوار می‌سازد. از این رو، شناخت و تبیین ویژگی‌ها و جست...

full text

مطالعه نقوش نوشتاری سفالینه های دوره سلجوقی

full text

بررسی نقوش کادرهای حاشیه ای ظروف سفالین و فلزی دوره سلجوقی عنوان عملی: طراحی و ساخت جواهر بر اساس نقوش کادرهای حاشیه ای ظروف سفالین و فلزی دوره سلجوقی

ظروف سفالی و فلزی از جمله هنرهای مهمی بوده است که از ادوار بسیار کهن ساخته و پرداخت شده و در طی اعصار، مراحل تکامل خود را پیموده است. چنان که در دوران سلجوقی نیز به دست هنرمندان این عصر، آثار بی نظیری از این نوع به عرصه ی وجود آمده اند که همچنان مورد پژوهش و تفحص پژوهشگران قرار می گیرند. این ظروف سفالی و فلزی با تکنیک های مختلفی ساخته و با روش های متنوع و نقوش زیبایی تزئین شده اند که این طرح ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی

Keywords

خط کوفی آثار هنری ایران سلجوقیان فلزکاری هنرهای زیبا

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com